استانداردهای مرکز و دانشکده آموزش مجازی

1.        حیطه حاکمیت

استاندارد 1. تعیین اهداف و رسالت

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای برنامه راهبردی مکتوب در زمینه یادگیری الکترونیکی باشد و در آن اهداف، نوع فعالیت‌ها و برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت مشخص شده باشد. این برنامه راهبردی باید در شورای آموزشی یا هیات رئیسه دانشگاه مصوب شده باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است دارای سیاست روشن در تضمین کیفیت و نظارت باشد و برای روزآمد کردن و ارتقای برنامه راهبردی خود نظام پایش، ارزشیابی و گزارش‌دهی دوره‌ای داشته باشد و نشان دهد که منابع و امکانات خود را برای تحقق آنها برنامه‌ ریزی کرده است.

استاندارد 2. مدیر

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای مدیر (رئیس) مستقل با حضور فیزیکی کافی در محیط کار از اعضای هیات علمی دانشگاه باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مدیر (رئیس) مرکز‌ بهتر است دارای سابقه کاری مرتبط و مدارک علمی معتبر در حوزه یادگیری الکترونیکی، آموزش پزشکی یا تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی باشد.

استاندارد 3. اعضای هیات علمی

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای تعداد کافی عضو هیات علمی همکار (حداقل 3 نفر برای مراکز آموزش مجازی دانشگاه‌های تیپ 1 و یک نفر برای سایر مراکز) دارای تجربیات تخصصی در زمینه یادگیری الکترونیکی یا گواهینامه‌ های آموزشی دوره‌های آموزش مجازی برای طراحی آموزشی برنامه‌ های مجازی باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است دارای عضو هیات علمی مستقل با تخصص در زمینه یادگیری الکترونیکی، آموزش پزشکی یا یا تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی با تجربه عملی آموزش مجازی باشد.

استاندارد 4. نیروی انسانی و ساختار

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای ساختار و نیروی انسانی کارشناس و متخصص کافی در زمینه یادگیری الکترونیکی باشد به گونه‌ ای که امکان اجرای وظایف تخصصی را داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است دارای چارت عملیاتی مصوب باشد و ردیف‌ های آن توسط پرسنل اختصاصی شاغل در آموزش مجازی اشغال شده باشد.

استاندارد 5. گردش مالی

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای ثبت گردش مالی مشخص باشد و مجموع هزینه ‌ها و درآمدهای آن به طور مستقل قابل گزارش‌گیری باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است برای هزینه کرد درآمدهای اختصاصی خود در زمینه ارتقای کیفیت برنامه ‌ها، دارای اختیار باشد.

2.       حیطه زیرساخت

استاندارد 6. سامانه ‌ها

الف) پایه: مرکز‌ باید حداقل مجهز به یک سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی (LMS) فعال باشد. منظور از فعال، سامانه‌ای است که در حال ارائه خدمات یاددهی-یادگیری بوده و دانشجویان و اعضای هیات علمی در آن عضو بوده و مشغول فعالیت باشند. لازم است این سامانه از سامانه ارائه برنامه‌های آموزش مداوم مجازی مستقل باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است برای مدل‌های مختلف آموزش مجازی به ویژه آموزش بالینی، از انواع سامانه‌ها و نرم‌افزارهای روزآمد و متناسب بهره ببرد و از فناوری‌ های نوین و به روز استفاده کند.

استاندارد 7. وب سایت

الف) پایه: مرکز‌ باید پایگاه اینترنتی (وب سایت) اختصاصی پویا و فعال داشته باشد و اطلاعات واحدهای تحت پوشش خود را به طور جداگانه در این پایگاه ارائه دهد و بخش اخبار فعال و به روز داشته باشد و اطلاعات و منابع جدید آموزشی را در اختیار مخاطبان قرار دهد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است از فناوری‌ های نوین مانند اپلیکیشن موبایل و خبرخوان‌ها استفاده کند و محتواهای آموزشی در زمینه تخصصی یادگیری الکترونیکی و منابع معتبر حمایت از دانشجو را به اشتراک بگذارد.

استاندارد 8. سخت افزارها

الف) پایه: مرکز‌ باید مجهز به حداقل امکانات سخت ‌افزاری لازم برای تهیه، ارائه و پشتیبانی خدمات آموزش مجازی شامل سخت افزارهای عمومی (رایانه، پرینتر، اسکنر و …) و سخت افزارهای اختصاصی (سرور و تجهیزات جانبی، تجهیزات ذخیره و …) باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است دارای سرورفارم استاندارد اختصاصی یا در دانشگاه باشد.

استاندارد 9. شبکه

الف) پایه: مرکز‌ باید ارتباط اینترنتی با حداقل مورد نیاز عرض باند (عرض باند اختصاصی حداقل 2 مگابیت به ازای هر کاربر مرکز) با پایایی (Reliability) لازم برای ارائه خدمات آموزش مجازی شامل شبکه داخلی مرکز و ارتباطات بیرونی را دارا باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است از ارتباط اینترنتی از دو منبع با قابلیت سوئیچ بهره ببرد.

استاندارد 10. فضای فیزیکی

الف) پایه: مرکز‌ باید فضای فیزیکی کافی متناسب با فعالیت‌های خود شامل دفتر مدیریت (ریاست)، اتاق‌های مربوط به کارشناسان آموزش مجازی، اتاق‌های مربوط به کارشناسان فنی، سالن اجتماعات کوچک (20 تا 30 نفره)، اتاق اختصاصی مدرسین، محل اختصاصی تولید محتوای الکترونیکی و محل نگهداری تجهیزات سخت افزاری داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است فضای فیزیکی مستقل برای ارائه کلاس مجازی و محل مناسب برای برگزاری جزء حضوری برنامه ‌های مجازی داشته باشد.

استاندارد 11. تولید محتوا و استودیوی ضبط صدا و تصویر

الف) پایه: مرکز‌ باید مجهز به امکانات و تجهیزات لازم برای تولید محتوای الکترونیکی مانند اتاق آکوستیک مناسب برای ضبط صدا (با افت صدای حداقل db 35 و گردش صدای حداقل 6/0 ثانیه)، رایانه‌ های توانمند برای تولید ذخیره محتوا و نرم‌افزارهای مربوطه و کارشناسان مجرب دوره دیده تولید محتوا باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است طیف متنوعی از محتواهای الکترونیکی متناسب با فناوری روز را تولید کند

3.      حیطه فرآیند آموزشی

استاندارد 12. رعایت اصول آموزشی

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای فرآیند لازم و مستند (مانند فرم‌ها، دستورالعمل‌ها، استانداردها، چک ‌لیست‌ها، نمودار گردش کار) برای طراحی آموزشی برنامه‌ های آموزش مجازی متناسب با اصول و یافته‌های علمی داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ باید دارای استانداردهای کیفیت طراحی آموزشی روزآمد و مدون باشد و سازوکاری نظامند برای ارزیابی برنامه ها مطابق با این استانداردها مستقر نماید.

استاندارد 13. استانداردهای محتواهای الکترونیکی

الف) پایه: باید در تدوین و تهیه محتواهای الکترونیکی، استانداردهای آموزشی (مانند راهنمای مطالعه و معرفی، تناسب با مخاطب، قابلیت دسترسی، تناسب با اهداف، تعاملی بودن، به روز بودن، اصول زیباشناختی و وجود منابع) و فنی (SCORM، Tin can API، IEEE و …) رعایت شود و برای این امر فرآیند مستند وجود داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: بهتر است محتواهای الکترونیکی متناسب با ارتقای فناوری روز از طیف متنوعی از استانداردهای نوین بهره ببرد.

توجه: استانداردهای محتوا بر اساس استانداردهای اعلام شده توسط دانشگاه علوم پزشکی مجازی بررسی می‌شود.

استاندارد 14. به روزرسانی محتواهای الکترونیکی

الف) پایه: مرکز‌ باید ساز و کار مناسب برای به روز رسانی و بازنگری محتواهای الکترونیکی تولید شده و ارائه مجدد آنها را داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: بهتر است برای به روز رسانی محتوا از بهترین شواهد موجود بهره گرفته شود.

استاندارد 15. ارزشیابی

الف) پایه: مرکز‌ باید ساز و کار مناسب و مستند برای ارزشیابی برنامه ‌های آموزش مجازی (اعم از کمک آموزشی و دوره‌های منجر به اخذ مدرک)، فراگیران برنامه‌ ها، مدرسان برنامه‌ ها، نرم‌افزارهای ارائه برنامه و محتواهای الکترونیکی داشته باشد و باید نشان دهد که در اجرای مجدد برنامه‌ های آموزش مجازی یا ارائه برنامه‌های جدید، نتایج ارزشیابی برنامه های قبلی را مورد توجه قرار می‌دهد.

ب) ارتقای کیفیت: بهتر است مرکز‌ برای ارزشیابی سطوح بالاتر یادگیری (سطوح بالای شناختی) و ارزشیابی (تغییر عملکرد شرکت‌کنندگان و تاثیر در جامعه) نیز برنامه مدون و پروژه های پژوهشی داشته باشد.

استاندارد 16. حمایت از کاربران

الف) پایه: مرکز‌ باید سیستم‌های حمایتی و پشتیبانی کارآمد و کافی برای کلیه کاربران از جمله دانشجویان و مدرسان برنامه‌های مجازی (مانند دستورالعمل‌ها و راهنماها، سیستم پاسخ به سئوالات، بسته‌های آموزشی، فرآیند های اطلاع رسانی) داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز‌ بهتر است از فناوری‌های نوین و به روز مانند سیستم VoIP بهره ببرد و نظام جامعی برای حمایت از دانشجو و مدرس (Support system) استقرار دهد.

4.       حیطه مشاوره و حمایت

استاندارد 17. توانمندسازی اعضای هیات علمی

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای ساز و کار توانمندسازی اعضای هیات علمی دانشگاه در زمینه یادگیری الکترونیکی باشد و به طور فعالانه برنامه‌های مربوط به این توانمندسازی را در سطح دانشگاه اجرا کند.

ب) ارتقای کیفیت: بهتر است مرکز‌ طیف مختلفی از برنامه‌های آموزشی شامل کارگاه‌های توانمندسازی، دوره‌های منجر به گواهینامه و دوره‌های منجر به اخذ مدرک را ارائه نماید.

استاندارد 18. مشاوره آموزش مجازی

الف) پایه: مرکز‌ باید دارای ساز و کار لازم و مستند برای ارائه مشاوره لازم برای مجازی‌سازی برنامه‌های آموزشی توسط متخصصین یادگیری الکترونیکی یا آموزش پزشکی یا تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی به اعضای هیات علمی دانشگاه داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: مرکز آموزش مجاز…

5.      استانداردهای دانشکده‌های مجازی

دانشگاه ‌های متقاضی راه اندازی دانشکده مجازی باید ابتدا دارای مرکز‌ معتبر باشند و بعد از آن در صورت تحقق استانداردهای زیر تقاضای خود را برای شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی ارسال کنند.

استاندارد 1. اعتباربخشی مرکز‌

الف) پایه: دانشگاه متقاضی راه‌اندازی دانشکده مجازی باید دارای مرکز‌ فعال که در ساختار اعتباربخشی مراکز آموزش مجازی کشور مورد تایید قرار گرفته است، باشد.

ب) ارتقای کیفیت: –

استاندارد 2. رشته‌ مقاطع دایر مجازی

الف) پایه: دانشگاه متقاضی راه‌اندازی دانشکده مجازی باید قبل از ارائه درخواست، حداقل یک رشته- مقطع منجر به مدرک که به شیوه مجازی ارائه می‌شود با حداقل یک دوره فارغ‌التحصیلی، داشته باشد.

ب) ارتقای کیفیت: بهتر است دانشگاه متقاضی راه‌اندازی دانشکده مجازی در هر دانشکده تحت پوشش خود حداقل یک رشته را ارائه کند.

استاندارد 3. دایر بودن رشته آموزشی مرتبط با یادگیری الکترونیکی

الف) پایه: دانشگاه متقاضی راه‌اندازی دانشکده مجازی، باید حداقل در یک رشته کارشناسی ارشد از رشته‌های یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی، آموزش پزشکی یا تکنولوژی آموزشی، در حال پذیرش دانشجو باشد.

ب) ارتقای کیفیت: بهتر است دانشگاه متقاضی راه‌اندازی دانشکده مجازی حداقل دارای دو دوره فارغ‌التحصیل باشد.

استاندارد 4. گروه ‌های آموزشی

الف) پایه: برای تاسیس دانشکده مجازی باید حداقل سه گروه یا رشته آموزشی مربوط به حوزه تخصصی فضای مجازی در حوزه سلامت در دانشگاه متقاضی وجود داشته باشد.

توجه: مجموع رشته ‌های مربوط به سایر دانشکده‌ های تابعه دانشگاه متقاضی که به صورت مجازی ارائه می‌شوند می‌توانند با هم در قالب یک گروه آموزشی از سه گروه فوق با عنوان گروه آموزشی مجازی‌سازی رشته‌ های حضوری، ارائه شوند. مانند رشته آموزش پزشکی که مربوط به دانشکده دیگری است. دو گروه آموزشی دیگر باید شامل رشته‌ های تخصصی مربوط به فضای مجازی باشند. مانند گروه (یا رشته) یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی.

ب ارتقای کیفیت: بهتر است دانشگاه متقاضی راه‌اندازی دانشکده مجازی طیف متنوعی از گروه‌های آموزشی در رشته ‌های مرتبط با فضای مجازی را دارا باشد.